Viết lách là kỹ năng quan trọng nhất của những người đang làm công việc xoay quanh con chữ. Nếu bạn là người đang bắt đầu tập làm quen với việc viết lách để kiếm thêm thu nhập hay mong muốn cập nhật kiến thức nền tảng để hướng tới con đường trở thành cây bút chuyên nghiệp thì bài viết này chính xác dành cho bạn.
Kỹ năng viết lách là gì?
Viết lách là quá trình sử dụng các ký hiệu hay các biểu tượng (gồm: chữ cái, dấu chấm câu, khoảng trắng) để diễn đạt một suy nghĩ, ý tưởng nào đó ở dạng văn bản mà những người khác có thể đọc được. Người viết hoặc tác giả[1] thường sẽ viết trên bề mặt giấy với bút hoặc bút chì, đôi khi họ cũng có thể viết bằng bàn phím được gắn vào máy đánh chữ, máy tính hoặc máy đánh chữ,… Kỹ năng viết là một trong bốn kỹ năng ngôn ngữ quan trọng mà chúng ta được học, bất kể bạn là ai thì cũng nên rèn luyện và trau dồi để có thể giao tiếp một cách hoàn toàn.
Có thể trước đây, khi nhắc đến viết lách mọi người thường nghĩ đây là công việc của đam mê, khó kiếm tiền và chỉ dành cho những tác giả chuyên nghiệp như nhà văn, nhà thơ, nhà lý luận… . Nhưng bây giờ thì không, với sự phát triển của công nghệ, truyền thông, mạng xã hội thì bất kỳ ai miễn có niềm đam mê và yêu thích viết thì đều có thể tham gia vào việc viết lách để kiếm tiền.
Yếu tố quan trọng
Một bài viết tốt không chỉ đơn thuần là xâu chuỗi các từ lại với nhau để chúng có ý nghĩa, mà nó cần phải đáp các yếu tố quan trọng để tạo nên sự hoàn chỉnh như:
Đạo văn
Từ điển trực tuyến của Merriam-Webster[2] đã giải thích rằng đạo văn (tiếng anh: plagiarism) là hình thức ăn cắp, sử dụng ngôn từ hoặc biến ý tưởng khởi nguồn từ một ai đó thành của mình mà không công bố nguồn. Đây được xem là hành vi thiếu trung thực, vi phạm đạo đức báo chí và trong một số trường hợp nó có thể là nguyên cấu thành nên những hành vi vi phạm bản quyền[3].
Khi viết, việc trích dẫn thông tin hoặc công trình nghiên cứu từ những người đi trước là điều tốt, nó thể hiện người viết có sự nghiên cứu, tìm tòi và sử hữu một lượng kiến thức tích lũy đáng ngưỡng mộ để phân biệt đâu là kiến thức phổ thông và đâu là những nghiên cứu mới được công bố hoặc chưa được kiểm chứng. Tuy nhiên, việc không nắm được những nguyên tắc về đạo văn và trích dẫn nguồn hợp lệ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín cũng sự nghiệp của chính người viết. Vì vậy, việc tìm hiểu nghiêm túc về “đạo văn” và biết cách phòng tránh là một trong những nhiệm vụ mà bạn cần phải hoàn thành trước khi bắt đầu viết những bài báo chuyên nghiệp.
Mục tiêu
Mục tiêu chính là cái đích và viễn cảnh huy hoàng mà bạn muốn nhìn thấy sau khi đạt được một cái gì đó. Hãy nghĩ đến mục tiêu của bạn bất kỳ khi nào đặt bút xuống viết, điều này giúp bạn xác định được khán giả của mình là ai, họ thích đọc điều gì để từ đó có thể lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu như thế nào để thu hút họ. Chỉ khi có được hướng đi rõ ràng ngay từ đầu, thì bạn mới giữ được mạch văn xuyên suốt, viết tập trung và tránh lạc đề.
Giọng văn
Giọng điệu đề cập đến tâm trạng hoặc “bầu không khí” tổng thể mà người viết tạo ra cho văn bản. Nó là cách người đọc có thể nhận ra đâu ra bài viết của bạn trong hàng trăm bài viết ở trên mạng. Hầu hết, chúng ta đều bị thu hút bởi những điều mà chúng ta muốn trở thành. Để viết tốt hơn, chắc hẳn bạn sẽ phải đọc nhiều hơn, việc bị ảnh hưởng bởi phong cách viết hoặc giọng điệu của một tác giả nào đó mà bạn ngưỡng mộ là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, hãy cố gắng định hình và xây dựng cho mình một phong cách viết riêng biệt, vì đây mới là thứ giúp bạn có được lượng độc giả trung thành.
Ngữ pháp, chính tả và dấu câu
Đúng ngữ pháp, dấu câu và chính tả là “chìa khóa” khi giao tiếp bằng văn bản. Dựa vào nội dung và cách trình bày, người đọc sẽ phần nào “độc vị” được quan điểm sống, cũng như tác phong, tính cách của người viết. Hãy xem việc kiểm tra và loại bỏ những lỗi viết kém, lỗi chính tả như một phép lịch sự đối với khán giản của bạn, vì rất có thể họ phải mất khá nhiều thời gian để đọc, suy nghĩ và hiểu được trọn vẹn thông điệp mà bạn mang lại.
Vai trò
Công việc viết lách có thể mang đến những sự ảnh hưởng nhất định với bản thân người viết và cả người đọc. Thông qua việc sử dụng những con chữ, người viết có thể bày tỏ những tư duy, cảm xúc,… với người khác. Điều này rất hữu ích cho người hướng nội, họ vẫn có cơ hội để nói lên suy nghĩ của bản thân.
Viết phát triển khả năng tư duy mạch lạc và giao tiếp tốt hơn
Kỹ năng sử dụng ngôn từ của mỗi người có thể bị mai một nếu không được rèn luyện thường xuyên. Điều này sẽ khiến bạn không thể bày tỏ một cách triệt để thông điệp, cảm xúc về một vấn đề nào đó đến người nghe. Có nghĩa là, đôi khi trong suy nghĩ của bạn đã lóe lên một vấn đề, nhưng lại không biết diễn đạt như thế nào, sắp xếp trình tự ra sao cho người nghe hiểu được. Việc này sẽ rất dễ gây nhầm lẫn hoặc không thể thấu hiểu với nhau.
Quá trình rèn luyện viết lách chính là chìa khóa giúp bạn cải thiện tình trạng này vô cùng hiệu quả. Viết lách sẽ giúp bạn hệ thống các dòng suy nghĩ một cách rõ ràng và mạch lạc hơn. Ngoài ra, quá trình thao tác cũng tạo cơ hội cho bạn sắp xếp và đánh giá lại các ý, luận điểm. Từ đó, trong tâm trí bạn hình thành hàng loạt các ý tưởng đã được sắp xếp theo trình tự hợp lý. Cuối cùng, não bộ của bạn sẽ được cải thiện khả năng suy luận và tư duy có sự logic, trở nên thông suốt, mạch lạc hơn.
Viết giúp chắt lọc và tiếp nhận thông tin tốt hơn
Trong nghiên cứu “The Pen Is Mightier Than the Keyboard“[4] của Palm A.Mueller đã chứng minh rằng việc lắng nghe và ghi chép lại các thông tin theo cách thủ công sẽ giúp người viết có khả năng ghi nhớ lâu hơn.
Tức, khi bạn lắng nghe và viết lại, sẽ khiến cho não bộ phải trải qua quá trình xử lý, sắp xếp và chắt lọc thông tin để ghi chép. Viết khiến cho não bộ của bạn liên tục làm việc, đòi hỏi người viết phải có sự tập trung cao, tiếp thu và phân loại nguồn thông tin để có thể tìm ra nguồn cảm hứng hoặc phát hiện được những ý tưởng độc đáo, góc nhìn mới.
Điều này sẽ giúp cho bạn học hỏi được nhiều hơn, tạo nền tảng vững chắc và tiền đề để phát triển ở lĩnh vực/chuyên môn nhất định.
Viết giúp giải tỏa những cảm xúc tiêu cực
Những cảm xúc tiêu cực sẽ rất dễ khiến bạn mất kiểm soát bản thân, từ đó dẫn đến những tình huống vô tình làm tổn thương đến người khác bằng hành động hoặc lời nói.
Viết lách là thói quen vô cùng lành mạnh giúp người viết cân bằng cảm xúc và nuôi dưỡng tâm hồn. Thay vì giải tỏa cảm xúc bằng hành động, bạn hoàn toàn có thể viết những điều khiến bạn áp lực, căng thẳng, mệt mỏi trên bất kỳ phương tiện gì. Việc luyện tập thói quen này sẽ giúp bạn nuôi dưỡng và hoàn thiện tâm hồn một cách tốt nhất.
Viết giúp kiếm thêm thu nhập
Những năm trở lại đây, rất nhiều công việc liên quan đến việc viết lách ngày càng được phổ biến như content writing, review sách, review phim, viết báo,… ra đời. Việc này mang đến cơ hội làm việc linh động cho nhiều cá nhân như sinh viên, freelancer,… để có thêm một nguồn thu nhập chủ động trong cuộc sống.
Mỗi lĩnh vực sẽ có những yêu cầu khác nhau về ngôn từ, trình bày, nội dung. Tuy nhiên, bạn cũng có thể hoàn toàn có được một nguồn thu nhập ổn định nếu là một cây bút chuyên nghiệp.
Thực tế, một số doanh nghiệp đang có xu hướng đề cao tiêu chí viết lách để tuyển dụng và sàng lọc nhân viên. Một khảo sát của Hiệp hội các trường Đại học và Lao động Quốc gia Mỹ cho thấy, có tới 73.4% nhà tuyển dụng đòi hỏi nhân viên phải có kỹ năng viết lách tốt[5].
Quá trình rèn luyện tư duy và khả năng viết lách đòi hỏi người viết phải đọc và trải nghiệm nhiều về đa dạng chủ đề khác nhau. Từ đó, người viết sẽ có thêm nhiều kiến thức để đánh giá, nhận xét một vấn đề, khiến bài viết của mình trở nên chất lượng và gây thu hút người đọc.
Đọc thêm: Rèn Luyện Và Phát Triển Kỹ Năng Viết Tốt Hơn Mỗi Ngày
Xem thêm:
- Kỹ năng quản lý thời gian
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng nói
- Kỹ năng đọc
- Kỹ năng thuyết trình
- Kỹ năng giải quyết vấn đề
- Kỹ năng bán hàng
- Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin
Tham khảo
- “Tác giả”. Vi.wikipedia.org. Ngày 4 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2023.
- “Plagiarize Definition & Meaning”. Merriam-webster.com. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2023.
- “Vi phạm bản quyền”. Vi.wikipedia.org. Ngày 24 tháng 7 năm 2005. Truy cập ngày 03 tháng 01 năm 2023.
- “Top Factors Affecting Digital Marketing”. Pam A. Mueller & Daniel M. Oppenheimer. Ngày 23 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
- “Study: 73% of Employers Want Candidates With This Skill”. Kalegh Moore. Ngày 7 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
